Οι προτάσεις της δ.κ. ΜΕΤΕΧΩ για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων στον Δήμο Αγίου Δημητρίου

Υπόμνημα με προτάσεις για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων στον Δήμο Αγίου Δημητρίου κατέθεσε δημοτική παράταξη ΜΕΤΕΧΩ.

Ακολουθεί το υπομνημα που βασίζεται στα συμπεράσματα που προέκυψαν από τη σχετική εκδήλωση που πραγματοποίησε η παράταξη στις 18 Μαρτίου.

Όπως καταδεικνύει έκθεση της Κομισιόν για την εφαρμογή του κοινοτικού περιβαλλοντικού δικαίου, η παραγωγή αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα παρέμεινε στα ίδια επίπεδα τα τελευταία χρόνια και με τα δεδομένα του 2013 είναι ελαφρώς υψηλότερη από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (510 kg ετησίως ανά κάτοικο) έναντι μέσου όρου της Ε.Ε. γύρω στα 477 kg). Ανακυκλώνεται μόλις το 16% των αποβλήτων έναντι 27% του μέσου όρου της Ε.Ε.

Απελπιστικά χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης στους 66 δήμους της Αττικής δείχνουν τα στοιχεία του φορέα διαχείρισης σύμμεικτων αποβλήτων, του Ενιαίου Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) για την ανακύκλωση στο σύνολο των αστικών αποβλήτων που διαχειρίζονται οι δήμοι με τη συνδρομή της Ελληνικής Εταιρείας Ανάπτυξης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), αρμόδιας για το σύστημα των μπλε κάδων (εδώ οδηγούνται απόβλητα συσκευασιών).

Το ποσοστό ανακύκλωσης μετά την αφαίρεση του υπολείμματος κατά τη διαδικασία της διαλογής ανέρχεται μόλις στο 4,16% για το 2015.

Το σύγχρονο υπόδειγμα διαχείρισης των στερεών αποβλήτων σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής ηπείρου είναι αυτό που αντιμετωπίζει τα απόβλητα ως πόρους και οδηγεί προς την κυκλική οικονομία. Δηλαδή τα απόβλητα ξαναμπαίνουν στον οικονομικό κύκλο για επαναχρησιμοποίηση. Αυτό ως αποτέλεσμα έχει επιπλέον κύκλο εργασιών και επιπλέον θέσεις εργασίας.

Στα πλαίσια των παραπάνω πολιτικών κατευθύνσεων τον Δεκέμβρη του 2015 κυρώθηκε με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ) ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) 2015-2020.

Σύμφωνα με τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων αναθεωρήθηκαν οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί με βάση τα Τοπικά Σχεδία Διαχείρισης Αποβλήτων που εγκρίθηκαν από τα δημοτικά συμβούλια.Είναι  η καινοτομία του νέου ΕΣΔΑ.

Η εφαρμογή των δράσεων που περιλαμβάνονται στα Τοπικά Σχέδια είναι επιτακτική για να είναι οι δήμοι  μέχρι το 2020 εντός των στόχων που θέτει ο ΕΣΔΑ, δηλαδή για χωριστή συλλογή και ανάκτηση του 50% του συνόλου των αστικών στερεών αποβλήτων σε δημοτικό επίπεδο.

Ο Δήμος Αγ. Δημητρίου συμμετέχει στα εξής συστήματα Ανακύκλωσης τα οποία απευθύνονται στους δημότες:  

• Ανακύκλωση Συσκευασιών (μπλε κάδος)
• Κομποστοποίηση
• Ανακύκλωση γυαλιού
• Ανακύκλωση Ηλεκτρικών & Ηλεκτρονικών συσκευών (Για μεγάλες ηλεκτρικές συσκευές η συλλογή γίνεται στην Αγ. Δημητρίου 321, για μικρές ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές υπάρχει κάδος στο ισόγειο του Δημαρχείου)
• Ανακύκλωση λαμπτήρων (ισόγειο Δημαρχείου)
• Ανακύκλωση Χαρτιού
• Ανακύκλωση μπαταριών (Δημαρχείο Αγ. Δημητρίου)

Δράσεις Ανακύκλωσης που αφορούν στις υπηρεσίες του Δήμου:

• Ανακύκλωση μελανιών και τόνερ
• Ανακύκλωση ορυκτελαίων των οχημάτων του Δήμου
• Ανακύκλωση ελαστικών των οχημάτων Δήμου
• Απόσυρση - ανακύκλωση των οχημάτων του Δήμου

Σύμφωνα με τα στοιχεία του φορέα διαχείρισης σύμμεικτων αποβλήτων, του Ενιαίου Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ)δυστυχώς  μόλις 4,85% ανακυκλώνεται απο το σύνολο των απορριμμάτων και των συστημάτων ανακύκλωσης που εχει αναπτύξει.

O Δήμος μας έχει συντάξει  μεν Τοπικό Σχέδιο διαχείρισης στερεών αποβλήτων αλλά δεν έχει ξεκινήσει η εφαρμογή του.

Σύμφωνα με το τοπικό σχέδιο

Οι προτεινόμενες δράσεις του Επιχειρησιακού Στρατηγικού Σχεδίου εντάσσονται σε τέσσερεις άξονες, οι οποίοι είναι οι εξής:

• Άξονας 1: Οργανικά απόβλητα
• Άξονας 2: Απόβλητα για τα οποία έχουν δημιουργηθεί συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης
• Άξονας 3: Επικίνδυνα απόβλητα
• Άξονας 4: Άλλα υλικά-στόχοι

 

Στόχοι του Επιχειρησιακού Στρατηγικού Σχεδίου

 Άξονας 1: Οργανικά απόβλητα

Η Ε.Ε. υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να μειώσουν τα βιοαποδομήσιμα υλικά που καταλήγουν στους ΧΥΤΑ, και για την Ελλάδα οι υποχρεώσεις αφορούν τη μείωση των υλικών αυτών, στο 35% της ποσότητας του 1995 μέχρι το 2020. Στόχος του παρόντος σχεδίου του Δήμου Αγίου Δημητρίου είναι να επιτύχει μείωση κατά 35% της ποσότητας του Μ.Ο. (μέσου όρου) των ετών 2007-2013 μέχρι το έτος 2019, ώστε να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου του 2020. Εκτός αυτού, στόχος του Δήμου Αγίου Δημητρίου είναι να το επιτύχει τη συμμετοχή του 5% του μόνιμου πληθυσμού του δήμου (70.970 κατοίκους - απογραφή του 2011) σε πρόγραμμα οικιακής κομποστοποίησης (δηλ. 3.550 κάτοικοι ή περίπου 900 νοικοκυριά με 4 άτομα/ νοικοκυριό) μέχρι το 2019. Τέλος, στόχος του Δήμου Αγίου Δημητρίου είναι να επιτύχει τη συλλογή του 80% των αποβλήτων που παράγονται στις λαϊκές αγορές μέχρι το έτος 2019.

 Άξονας 2: Απόβλητα για τα οποία έχουν δημιουργηθεί συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης (απόβλητα συσκευασίας, ΑΕΚΚ, ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, κλπ)

Στόχος του Δήμου Αγίου Δημητρίου είναι να επιτύχει τους στόχους συλλογής αποβλήτων που θέτουν τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα (βλέπε κεφάλαιο 3.3.3) για την εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων (σε κιλά/κάτοικο/έτος). Ο Δήμος Αγίου Δημητρίου συνεργάζεται ήδη με την πλειονότητα των συστημάτων και θα συνεργαστεί με εγκεκριμένο σύστημα για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ που απορρίπτονται παράνομα στα όρια του δήμου.

 Άξονας 3: Επικίνδυνα απόβλητα

Στόχος του Δήμου Αγίου Δημητρίου είναι να αυξάνει κάθε έτος την ποσότητα συλλογής και ορθής διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων είτε από προγράμματα διαλογής στην πηγή (όπως για τα φάρμακα), ή από την ευαισθητοποίηση των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο δήμο. Στόχος του πενταετούς προγραμματισμού του Δήμου Αγίου Δημητρίου (βλέπε Κεφάλαιο 5.1) είναι μέχρι το έτος 2019 να συλλέγεται χωριστά και να προωθείται για ανακύκλωση/διάθεση το 80% της ποσότητας επικίνδυνων αποβλήτων που παράγονται στα όρια του δήμου.

 Άξονας 4: Άλλα υλικά-στόχοι

Στόχος του Δήμου Αγίου Δημητρίου είναι να αυξάνει κάθε έτος την ποσότητα συλλογής των υπόλοιπων αποβλήτων και να ορίζει νέα ‘υλικά-στόχους’ για τα οποία θα διοργανώνει προγράμματα διαλογής στην πηγή. Κάθε είδους αποβλήτου που θα εκτρέπεται από τους κάδους των ΑΣΑ, θα συμβάλει στη μείωση της ποσότητας των αποβλήτων που μεταφέρονται στις εγκαταστάσεις του ΕΔΣΝΑ. Στόχος του πενταετούς προγραμματισμού  του Δήμου Αγίου Δημητρίου είναι μέχρι το έτος 2019 να συλλέγεται χωριστά και να προωθείται για ανακύκλωση/διάθεση το 25% της ποσότητας άλλων υλικών στόχων που παράγονται στα όρια του δήμου.

Αναμενόμενα αποτελέσματα των στόχων του πενταετούς προγραμματισμού

των δράσεων του παρόντος Επιχειρησιακού Στρατηγικού Σχεδίου

 

Άξονες	2015 (τόνοι)	2016 (τόνοι)	2017 (τόνοι)	2018 (τόνοι)	2019 (τόνοι)
Άξονας 1: Οργανικά απόβλητα	0	1.500	2.100	3.100	3.600
Άξονας 2: Απόβλητα για τα οποία έχουν δημιουργηθεί συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης	330	670	13.00	2.300	3.300
Άξονας 3: Επικίνδυνα απόβλητα	2	5	7	9	12
Άξονας 4: Λοιπά απόβλητα	10	20	40	50	70
Σύνολο	356	2.245	3.447	5.459	6.982

Επομένως η άμεση σταδιακή εφαρμογή του Τοπικού Σχεδίου είναι ανάγκη να ξεκινήσει

1. Ενταξη του Δήμου στην ομάδα Δήμων με πράσινο σημείο στον Δήμο Μοσχάτου-Ταύρου.

2. Διερεύνηση των προβλημάτων και των δυσκολιών που προκύπτουν.

3. Συζήτηση με το σωματείο εργαζομένων και με τους εργαζόμενους στην καθαριότητας.

Στα πλαίσια αυτά προτείνουμε:

Α. Οργανική  Ανακύκλωση 

• Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων (κλαδεμάτων). . Πρέπει να ενημερωθούν οι κάτοικοι, ώστε να συμμετέχουν στην δράση και να μην απορρίπτουν τα κλαδέματα στους κάδους μαζί με τα άλλα απόβλητα.
• Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων).  Εκτιμάμε ότι πιλοτικά σε συγκεκριμένες γειτονιές του δήμου μπορεί να ξεκινήσει άμεσα με πολύ μικρότερο κόστος καθώς ο Ενιαίος Διαβαθμικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) καλύπτει το κόστος αγοράς των ειδικών /καφέ κάδων.
• Στα πλαίσια ευαισθητοποίησης των πολιτών να οργανωθεί το πρόγραμμα οικιακής κομποστοποίησης. Ο Δήμος μας συμμετέχει  πιλοτικά  με διάθεση κομποστοποιητών αλλά  δεν έχουμε απολογιστικά αποτελέσματα απο την συγκεκριμένη δράση.

Β. Διαλογή στην Πηγή ανακυκλώσιμων υλικών και άλλων αποβλήτων. 

• Για να ενισχυθεί η διαλογή στην πηγή πέρα από την επέκταση του συμβεβλημένου συστήματος με τον Δήμο σε επιπλέον ρεύματα, χρειάζεται ο Δήμος να προχωρήσει άμεσα στην δημιουργία γωνιών ανακύκλωσης.
  Οι γωνιές ανακύκλωσης δεν χρειάζονται επιπλέον αδειοδότηση παρά μόνο απόφαση δημοτικού συμβουλίου, μπορούν να γίνουν σε κοινόχρηστους χώρους, εφόσον δεν καταλαμβάνουν περισσότερο του 15% του χώρου του και είναι χαμηλού κόστους που μπορεί να καλυφθεί από τον προϋπολογισμό του Δήμου. (Σύμφωνα με τις προϋπολογισμένες δαπάνες και τις προϋπολογισμένες εισπράξεις των ανταποδοτικών δημοτικών τελών για το 2018, όπως ψηφίστηκαν από το δημοτικό συμβούλιο δημιουργούνται προϋποθέσεις για χρηματοδότηση).
  Προτείνουμε την δημιουργία είκοσι γωνιών ανακύκλωσης σε κεντρικά σημεία  Θεωρούμε εφικτό στο πρώτο εξάμηνο του 2018 να έχουν γίνει τουλάχιστον 5.

Γ.  Η Επικαιροποίηση του Κανονισμού Καθαριότητας του Δήμου

Θεωρούμε ότι μπορεί να γίνει άμεσα, ώστε να υπάρχουν κίνητρα για όσους ανάλογα με τον τρόπο που διαχειρίζονται τα απόβλητά  τους και δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον. Να υπάρξουν και αντικίνητρα - ποινές για όσους ασυνεπείς επιβαρύνουν την κοινωνία και το περιβάλλον.

Δ. Σχεδιασμός για το 2018 δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών.

Να δοθεί ιδιαίτερο βάρος με τις δράσεις αυτές στα σχολεία.

Η αλλαγή του τρόπου διαχείρισης των αποβλήτων οδηγεί σε πολιτικές φιλικές στο περιβάλλον και σε κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη, καθώς δημιουργούν κίνητρα στους δήμους να μειώσουν το κόστος διαχείρισης, δημιουργούν νέες καινοτόμες δραστηριότητες τοπικού χαρακτήρα  και θέσεις εργασίας.

Παράρτημα: Φωτογραφίες από Γωνιές Ανακύκλωσης