Η Ιστορία στη Μέση Εκπαίδευση
του Νώντα Παντούλα
Νομίζω όμως ότι όλοι αναγνωρίζουμε τη σημασία αλλά και την ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου μαθήματος.
Δε νομίζω ότι θα διαφωνήσει κανείς ότι η ιστορική γνώση αποτελεί σημαντικότατο κομμάτι αυτού που θεωρούμε και αποκαλούμε μόρφωση του κάθε ανθρώπου. στην εποχή μας όμως η Ιστορία ως γνώση έχει και μια επιπλέον σημασία.
Το Διαδίκτυο κατακλύζεται συνεχώς από εντυπωσιακές σε μέγεθος, αριθμό και ανακρίβειες ή και ψεύδη «ιστορικού» περιεχομένου αναρτήσεις. «Αυτά που δε σας μαθαίνουν στο σχολείο» έχουν ως επικεφαλίδα και το περιεχόμενό τους είναι στην καλύτερη περίπτωση κραυγαλέα ανόητο (π.χ. οι Σπαρτιάτες αποίκισαν τη Χιλή) και στη χειρότερη και πλέον επικίνδυνη όχι απλώς ακροδεξιού αλλά φασιστικού ή και ναζιστικού ακόμη περιεχομένου.
Αυτή την κατάσταση καλείται να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί το μάθημα της Ιστορίας στη Μ. Εκπαίδευση.
Θα αναφερθώ στο Λύκειο που το γνωρίζω καλύτερα.
Στην Α' Λυκείου το μάθημα περιλαμβάνει μια χρονική περίοδο από τους Μυκηναϊκούς και Μινωικούς χρόνους (δεύτερη χιλιετία π.Χ) ως την εποχή του Ιουστινιανού (7ος αι. μ.Χ.). Σ’ αυτή την περίοδο γίνεται αναφορά στην αρχή στους Ανατ. Λαούς και κατόπιν στην Ελληνική ιστορία της αρχαιότητας (Μυκηναίοι, Αρχαϊκοί χρόνοι, καλασική εποχή, Μ. Αλέξανδρος, ελληνιστικά βασίλεια) μετά στη Ρωμαϊκή και τέλος στην πρωτοβυζαντινή μέχρι και των Ιουστινιανό.
Αν κουραστήκατε να τα διαβάζετε, φανταστείτε να αγωνιάτε να τα διδάξετε και πώς να τα προλάβει κανείς. Κάποια κεφάλαια θα διδαχτούν περιληπτικά, άλλα κανονικά και άλλα θα αφαιρεθούν από την εξεταστέα ύλη του Ιουνίου.
Αν κάποιος υπουργός, όπως ο κ. Φίλης κάνει το λάθος να ορίσει τι θα αφαιρεθεί από την εξεταστέα ύλη και τι θα διδαχτεί περιληπτικά, θα βγουν πολλοί, που ως μαθητές δεν άνοιξαν βιβλίο και που ως γονείς έχουν παραιτηθεί από κάθε ευθύνη για την πορεία των παιδιών τους στο σχολείο, θα βγουν ξαναλέω στα διαδικτυακά κάγκελα καταγγέλλοντας των αφελληνισμό των παιδιών, τους προδότες του Υπουργείου και πολλούς άλλους.
Οι μαθητές με τη σειρά τους, βιώνοντας την απαξίωση της γνώσης από το σπίτι, την κοινωνία και την πολιτεία, θα τελειώσουν την τάξη με μια αποσπασματική και συγκεχυμένη γνώση στο συγκεκριμένο αντικείμενο.
Στην Β' Λυκείου το μάθημα περιλαμβάνει μια χρονική περίοδο από τους μεσοβυζαντινούς χρόνους (565 μ.Χ. ) ως και τη Γαλλική Επανάσταση (1815). Εδώ περιλαμβάνεται η Βυζαντινή αυτοκρατορία ως την Άλωση, το Φραγκικό κράτος και ο Καρλομάγνος, η Οθωμανική εξάπλωση, οι Σταυροφορίες, οι ανακαλύψεις, η Αναγέννηση, η θρησκευτική μεταρρύθμιση, ο Διαφωτισμός και η Γαλλική Επανάσταση με τον Ναπολέοντα. Το τι και το πώς μπορεί να αφομοιώσει ο μαθητής το αφήνω στην κρίση σας.
Και φτάνουμε στη Γ' Λυκείου όπου είναι το πιο πονεμένο κομμάτι της πονεμένης αυτής ιστορίας. Πριν μπούμε στα γνωστά ζητήματα πρέπει να λεχθούν κάποιες αλήθειες.
Η Γ' Λυκείου είναι μια κολοβωμένη τάξη. Οι μαθητές είτε προετοιμάζονται για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είτε απλώς περιμένουν να τελειώσει η σχολική χρονιά όσο γίνεται πιο ανώδυνα για να αποκτήσουν το απολυτήριό τους. Το αποτέλεσμα είναι ότι ενδιαφέρονται και συμμετέχουν ουσιαστικά μόνο οι μαθητές που θα συμμετάσχουν στις Πανελλήνιες Εξετάσεις και μόνο στα μαθήματα που θα εξεταστούν.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Αδιαφορούν για την Ιστορία όπως και για κάθε άλλο μάθημα που δεν εξετάζεται σε πανελλήνιο επίπεδο. Η Ιστορία της Γ' Λυκείου «Ιστορία του Νεότερου και σύγχρονου κόσμου, 1815 έως σήμερα» ουσιαστικά δεν εξετάζεται πανελληνίως. Ελάχιστοι υποψήφιοι το επιλέγουν (0-2%). Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Οι μαθητές παίρνουν απολυτήριο χωρίς να γνωρίζουν νεότερη ιστορία που είναι και η σημαντικότερη προκειμένου να κατανοήσουν το σήμερα.
Σε ελληνικό επίπεδο αναφέρεται στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, στην ίδρυση του Ελληνικού κράτους, στον Καποδίστρια, τον Όθωνα, το πρώτο σύνταγμα, τον Τρικούπη, τον Βενιζέλο, τους Βαλκανικούς πολέμους, την εδαφική επέκταση της Ελλάδας, τη Μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή, τον Μεταξά, τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του ’40, τη Γερμανική επίθεση και κατοχή, την αντίσταση, την απελευθέρωση, τον εμφύλιο, την επτάχρονη δικτατορία, το Κυπριακό κ.α. σε διεθνές επίπεδο αναφέρεται στους δύο παγκοσμίους πολέμους, τις ναζιστικές θηριωδίες και τα ολοκαυτώματα, την αποικιοκρατία, τον ψυχρό πόλεμο. Στην ουσία τα παραπάνω είναι αυτά που αγνοεί η πλειονότητα των αποφοίτων.
Ας πάμε όμως και στο περιβόητο βιβλίο της Ιστορίας της Γ’ Λυκείου. Το βιβλίο αυτό θεωρείται από την πλειονότητα των διδασκόντων, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης από κακό έως χείριστο. Το τραγικό μάλιστα είναι ότι αντικατέστησε ένα από τα καλύτερα βιβλία ιστορίας που έχουν εισαχθεί στα σχολεία.
Είναι προχειρογραμμένο, χωρίς μέθοδο, δυσνόητο και κουραστικό για το μαθητή. Έχει όμως και συγκεκριμένη ιδεολογική τοποθέτηση. Ενδεικτικά αναφέρω ότι η εθνική αντίσταση εξαντλείται σε μία (1) παράγραφο και ο Ελληνικός εμφύλιος σε άλλη μία. Οι αντιστασιακές οργανώσεις αναφέρονται ονομαστικά (ΕΑΜ ΕΔΕΣ ΕΚΚΑ) «κατά σειρά σπουδαιότητας» και χωρίς κανένα ιδεολογικό πρόσημο. Στις πηγές που παραθέτει γίνεται αναφορά στο Γοργοπόταμο και παρατίθενται ένα κείμενο του Π. Κανελλόπουλου, ένα του Άντονι Ίντεν και το σημείωμα ενός εκτελεσμένου. Στο συνοδευτικό βιβλίο του εκπαιδευτικού παρατίθεται μια πηγή που αναφέρει ως χαρακτηριστικά αντιστασιακή πράξη η ένδειξη συμπάθειας των Αθηναίων προς τους Άγγλους αιχμαλώτους των Γερμανών και υπάρχει και οδηγία προς τους διδάσκοντες να εστιάσουν στη συνεργασία των αντιστασιακών οργανώσεων. Ο δωσιλογισμός απουσιάζει παντελώς και εντυπωσιακά. Οτιδήποτε ιδεολογικό στρογγυλεύεται ή αποσιωπάται.
Αυτή την ιστορία θα μάθει, αν μάθει ο τελειόφοιτος του Λυκείου. Και βέβαια ας μην ξεχνάμε τη διόγκωση του νεοναζισμού στη χώρα μας. Τυχαίο; Δε νομίζω.
sinergasia.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου