"Είσαστε ψεύτες!"

του Νίκου Χατζηνικολάου *

Οι σχετικά πρόσφατες επιλογές του επικοινωνιακού επιτελείου της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν μπορούν να μείνουν ασχολίαστες.

Δυστυχώς, δικαιώθηκαν οι απαισιόδοξοι, που πίστευαν ότι ο νέος αρχηγός της συντηρητικής παράταξης δεν θα σεβόταν τις, ομολογουμένως απρόσμενες, δεσμεύσεις Μεϊμαράκη, ο οποίος στην Καθημερινή της 13ης Σεπτεμβρίου 2015 είχε δηλώσει:

«Εφόσον ο ελληνικός λαός αναδείξει πρώτο κόμμα τον ΣΥΡΙΖΑ, θα σεβαστούμε την απόφασή του. Θα συμβάλλουμε ως υπεύθυνη πολιτική δύναμη στη δημιουργία ενός σταθερού πολιτικού και κοινωνικού περιβάλλοντος».

Φαίνεται ότι η διάσταση απόψεων στο εσωτερικό του κόμματος είναι πολύ βαθύτερη απ' όσο νομίζαμε και οι δυνάμεις της ανανέωσης, στις οποίες θα ήθελε κανείς να προσμετρήσει τον κ. Μητσοτάκη, λιγοστές. Aκόμη κι αν το θέλουν μερικοί (έτσι εξηγείται, για παράδειγμα, η άρνηση της κυρίας Μπακογιάννη να καταψηφίσει το νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό που είχε κατατεθεί στη Βουλή) δεν υπάρχει άμεσα η προοπτική η Νέα Δημοκρατία να αλλάξει χαρακτήρα και να πάψει να λειτουργεί ως πελατειακό κόμμα.

Η "Εφημερίδα των Συντακτών" δημοσίευσε (25.1.2016) το σημείωμα για τη μοιρασιά των θέσεων στο Δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα από την κυβέρνηση Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜ.ΑΡ. (το περιβόητο πλέον 4 - 2 - 1). Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο ζήτημα στη Βουλή. Οι συνέπειες της αποκάλυψης της αδιάσειστης αυτής απόδειξης πολιτικής διαφθοράς ποιες ήταν όμως;

Τη στιγμή που ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην «οικοδόμηση του κομματικού κράτους του ΣΥΡΙΖΑ», πρόσθεσε ψελλίζοντας ότι «κι εμείς» είχαμε κάνει λάθη στο παρελθόν. Το φαντάζεστε;

Να υπάρχει έγγραφο που αποκαλύπτει το πώς καταπατούσαν, συλλογικά, εν ψυχρώ, στη βάση προγραμματικής συμφωνίας, κάθε έννοια αξιοκρατίας κι εκείνοι να βγάζουν λόγους υπέρ της αξιοκρατίας που παραβιάζει η σημερινή κυβέρνηση!

Το επικοινωνιακό επιτελείο του, η ηγετική ομάδα γύρω του και ο κ. Μητσοτάκης προσωπικά έχουν επιλέξει την καθημερινή σύγκρουση με την κυβέρνηση. Την ώρα που, απ' ό,τι φαίνεται, η κατάσταση της χώρας τείνει να περάσει σε μια εξομάλυνση, η ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας εναποθέτει τις ελπίδες της στην αποσταθεροποίηση, σε αγαστή σύμπνοια με τους οπαδούς της δραχμής, αρνούμενη ή ανίκανη να προχωρήσει σε μια εκ βάθρων μεταρρύθμιση του ίδιου του κόμματος.

Το κωμικό επικοινωνιακό σύνθημα «Παίζουμε επίθεση», που χρησιμοποιήθηκε για το συνέδριο της ΟΝΝΕΔ, επαληθεύτηκε με τραγικό τρόπο στη συνέχεια, με την «προσωρινή διαγραφή» ολόκληρης της νεολαίας και τον αποκλεισμό της από το συνέδριο του κόμματος. Αυτό είναι, δυστυχώς, το πνεύμα με το οποίο ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα πολιτευθεί στο άμεσο μέλλον.

Ο κ. Μητσοτάκης θα ζητάει κάθε μέρα από τους «ψεύτες» να παραιτηθούν! Ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει στην πραγματικότητα, θα επαναλαμβάνει ότι «Η χώρα δεν ήταν ποτέ τόσο απομονωμένη διεθνώς, όσο είναι τώρα» και ότι «Η πολιτική της κυβέρνησης στρέφεται κυρίως κατά των αδυνάμων». Όλα αυτά μοιάζουν ευτράπελα. Δεν είναι όμως. Δείχνουν το πού βρίσκεται η πολιτική εκπροσώπηση μιας μεγάλης μερίδας Ελλήνων πολιτών.

Το υποτιθέμενο λάθος από γλωσσική παραδρομή του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος χαρακτήρισε τους φοιτητές «πελάτες» της πολιτείας, αποκαλύπτει τις πραγματικές πεποιθήσεις του. Έτσι είναι. Για εκείνους τους νεοφιλελευθέρους που στηρίζουν το πελατειακό κράτος (προσοχή: δεν είναι όλοι και νομίζαμε ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν ήταν ανάμεσά τους), οι φοιτητές δεν είναι τίποτε άλλο από «πελάτες». Η θλιβερή απόπειρα του κ. Δένδια να σώσει την κατάσταση και να πείσει την εθνική αντιπροσωπεία ότι, λέγοντας «πελάτης», ο κ. Μητσοτάκης εννοούσε «πολίτης» δεν αξίζει να σχολιαστεί.

Αυτή η επιλογή θα αντέξει όμως μέχρι το φθινόπωρο του 2019 που θα γίνουν πάλι εκλογές; Θα βοηθήσει ή θα βλάψει τη χώρα; Θα βοηθήσει την ίδια τη Νέα Δημοκρατία να έρθει στην εξουσία; Μήπως με αυτό τον τρόπο η αναμενόμενη «αριστερή παρένθεση» κινδυνεύει να μετατραπεί σε μόνιμη κατάσταση;

Αναρωτιέται κανείς μερικές φορές κατά πόσο προβεβλημένα στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης απλώς προσποιούνται ή αδυνατούν πραγματικά να πιστέψουν ότι μπορεί κανείς και να κυβερνάει, και να είναι ειλικρινής.

Τους είναι αδύνατο να φανταστούν πως ένα κόμμα κι ένας πολιτικός ηγέτης μπορούν να παραδέχονται, και μάλιστα δημόσια, ότι «είχαμε αυταπάτες» ως προς τις αντιδράσεις και τις προθέσεις των εκπροσώπων των δανειστών στην πρώτη διαπραγμάτευση. Ακόμη λιγότερο είναι σε θέση να κατανοήσουν ότι η ηγεσία της Αριστεράς ζήτησε να ξανακριθεί από τον λαό τον Σεπτέμβριο, μετά τη στροφή που έκανε, αντί να αφήσει τα πράγματα να κυλήσουν σαν να μην είχε συμβεί τίποτα.

Στα μάτια τους είναι ακατανόητο ότι το νομοσχέδιο για την έρευνα που ήρθε στο Κοινοβούλιο χαρακτηρίστηκε από τους εμπνευστές του ως «πρώτο βήμα». «Αφού δεν είναι το οριστικό» απάντησαν μερικά στελέχη της Ν.Δ. σαστισμένα, «γιατί έρχεστε στη Βουλή απροετοίμαστοι;» Τα ίδια ακριβώς έγιναν με το νομοσχέδιο για την Υγεία που κατέθεσε ο κ. Ξανθός. Καλά, τόση αδυναμία να ξεχωρίσουν το βραχυπρόθεσμο και κατεπείγον από το μεσοπρόθεσμο ή είναι μόνο κακόπιστοι;

Μήπως ήρθε επιτέλους η ώρα, τη στιγμή που η κυβέρνηση της Αριστεράς και των συμμάχων της έμεινε στην Ευρώπη, «να πάει Ευρώπη» και η αξιωματική αντιπολίτευση;

Η θετική εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα μετά την απελευθέρωσή του από τους οπαδούς της δραχμής, η εντυπωσιακή αποτελεσματικότητα της ηγετικής του ομάδας καθώς και η σταθερότητα της συμμαχίας ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. θέτουν στην αξιωματική αντιπολίτευση νέα καθήκοντα. Ο αρχηγός της πρέπει να τολμήσει.

Μερικά από τα μέτρα που υποσχέθηκε και άρχισε να εφαρμόζει ως προς την ανανέωση του κόμματος (για παράδειγμα, το ζήτημα των πηγών χρηματοδότησής του) είναι σημαντικά. Βέβαια, ο τρόπος αντιμετώπισης του συνεδρίου της ΟΝΝΕΔ ήταν ένα μεγάλο βήμα πίσω. Το κρισιμότερο ζήτημα όμως περιμένει την αντιμετώπισή του: Η Ν.Δ. πρέπει να πάψει να λειτουργεί ως μοχλός στήριξης του πελατειακού κράτους. Αυτό σημαίνει μια πραγματική ανατροπή στις νοοτροπίες στελεχών και μελών. Αυτό σημαίνει να πειστούν οι οπαδοί του κόμματος να πάψουν να περιμένουν την επίλυση των προβλημάτων τους (με αιχμή του δόρατος τον διορισμό των παιδιών τους) από την άνοδο του κόμματος στην εξουσία. Πράγμα ομολογουμένως δύσκολο. Χωρίς όμως αυτό, δεν γίνεται τίποτα.

Αυτή θα είναι η ιστορική συμβολή της Νέας Δημοκρατίας στην εξυγίανση της ελληνικής κοινωνίας στο ποσοστό που της αναλογεί. Το ζήτημα όμως ετούτο δεν είναι επικοινωνιακού χαρακτήρα. Είναι μια πολιτική απόφαση που θα πάρει ή δεν θα πάρει η ηγετική ομάδα υπό τον πρόεδρο μετά από συσκέψεις και περισυλλογή και αφού ακούσει προσεκτικά τι έχουν να πουν επ' αυτού τα ιστορικά στελέχη της παράταξης.

Η εθνική καταστροφή που επήλθε με την ελληνική χρεοκοπία μπορεί να γίνει το εφαλτήριο για μια ευρωπαϊκή Ελλάδα ως προς τη λειτουργία των θεσμών και των δημοκρατικών ελέγχων.

Το ζήτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης είναι άλλης τάξης. Εκεί αναπόφευκτα θα συγκρουστούν οι αντιλήψεις περί κοινωνίας, εργασίας και κράτους.

Αυτό θα είναι για το καλό του τόπου. Αρκεί στο τέλος της σύγκρουσης να σεβαστούν όλοι την άποψη που επικράτησε. Γι' αυτό υπάρχουν κάθε τέσσερα χρόνια εκλογές. Γι' αυτό υπάρχουν και τα δημοψηφίσματα.

* ο Ν. Χατζηνικολάου είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης

η Αυγή