Μala educación

του Τριαντάφυλλου Τρανού

Ο ύπνος της λογικής γεννάει όντως τέρατα. Τη στιγμή που η κοινωνία διαλυόταν από τα Mνημόνια, κορυφωνόταν ταυτόχρονα και η αφόρητη πίεση δεκαετιών πάνω σε

εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές για επιδόσεις και βαθμούς χωρίς κανένα πραγματικό μορφωτικό ή κοινωνικό αντίκρισμα.

Για καιρό η παθολογική επιμονή αυτών που σχεδίαζαν την εκπαιδευτική πολιτική, αλλά και της κοινωνίας, στην ιδεολογία του πρώιμου νοσηρού ανταγωνισμού και η ανοχή της βιομηχανικής κλίμακας παραπαιδείας παρήγαγαν μόνο εξόφθαλμους παραλογισμούς, π.χ. αποκλειστικά άριστους και αποτυχημένους μαθητές μέσα στο ίδιο εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς καθόλου ενδιάμεσους.

Τελικά, η αποχαλίνωση αυτής της κατάστασης εκδικήθηκε την κοινωνία με την ακατάσχετη πνευματική αποστράγγιση του τόπου από το τέρας του brain drain.

Μετά την αναγκαστική μετανάστευση δεκάδων χιλιάδων νέων με υψηλά προσόντα, οι οποίοι εξοστρακίστηκαν από τις πολιτικές επιλογές αυτών που ομνύουν ξανά σήμερα στην «αριστεία», ευτυχώς αυτό το ψυχαναγκαστικό εκπαιδευτικό δόγμα ακυρώνεται, έστω και με αργούς ρυθμούς, στη συλλογική συνείδηση.

Είχε ήδη όμως παράλληλα δρομολογηθεί και το μεθοδικό ρήμαγμα των τελευταίων υπολειμμάτων του δημόσιου σχολείου -το σχέδιο εκούσιας καταστροφής που υπαινίχθηκε ο Αρ. Μπαλτάς-, το οποίο παροξύνθηκε με τα «εγκλήματα γραφείου» των ιθυνόντων, τα πάσης φύσεως αυταρχικά διοικητικά μέτρα, τις «εξετάσεις» της Α' Λυκείου, την «τράπεζα θεμάτων», τη μεθοδευμένη έξωση από το Γενικό και Τεχνικό Λύκειο δεκάδων χιλιάδων μαθητών και των εκπαιδευτικών τους και τη μακαρίτισσα πια «αξιολόγηση».

Όλα αυτά τα επέβαλαν με το στανιό τα «δεξιόστροφα» πολιτικά στελέχη της διοίκησης της εκπαίδευσης, αλλά και οι πάτρωνες, τα παπαγαλάκια και οι καλοθελητές των πάσης φύσεως παρασιτικών μηχανισμών του υπουργείου Παιδείας συντελώντας στην καταστροφή των τελευταίων υπολειμμάτων παιδαγωγικής αξιοπρέπειας και δημοκρατίας.

Συμμέτοχοι υπήρξαν και πολλοί φοβισμένοι εκπαιδευτικοί που ξόδευαν το συμβολικό αλλά και το πραγματικό κεφάλαιο που μας κληροδότησαν οι σκληροί εκπαιδευτικοί αγώνες δεκαετιών και οι φωτισμένοι παιδαγωγοί που τους ενέπνευσαν.

Όμως, η προσπάθεια νομιμοποίησης αυτής της πρωτοφανούς για ευρωπαϊκή χώρα διαρκούς εσωτερικής υποτίμησης της μόρφωσης επανακάμπτει με την πρώτη πράξη λυσσαλέας νεοδεξιάς αντιπολίτευσης απέναντι στην κυβέρνηση της Αριστεράς και στα αξιακά της προτάγματα.

Η εκ νέου αποθέωση της «αριστείας στο τίποτε» από τους κήνσορες του κοινωνικού δαρβινισμού και η μικροαστική απολογητική υπέρ αυτού του τύπου της μόρφωσης που κυνηγούν τα λεγόμενα «πρότυπα πειραματικά» δεν στοχεύει καθόλου στην ενίσχυση της γνώσης. Όχι τουλάχιστον στη δυναμική της, πολυδιάστατη φύση που σέβεται όλα τα ταλέντα και τις ικανότητες των παιδιών, όπως την οραματίστηκαν πριν από δεκαετίες οι ιδρυτές τους.

Αντίθετα, αποτελεί κοινό τόπο πως σε αυτά τα σχολεία επιβάλλεται εξαρχής με φρενήρεις ρυθμούς πάνω στους άγουρους μαθητές mala educación (κακή εκπαίδευση) που υπακούει σε ένα στεγνό θετικιστικό πρότυπο.

Η ιδέα του καθολικού αγαθού της μόρφωσης, που κάποτε γνώρισε καλύτερες μέρες, μετατρέπεται έτσι σε κοινωνικό πλεονέκτημα το οποίο παρέχεται σε λιγοστούς μαθητές μέσα σε ένα περιβάλλον πρώιμου και άγριου ανταγωνισμού. Απονέμεται τρόπον τινά η μόρφωση ως τρόπαιο μόνο σε όσους έχουν εξ απαλών ονύχων τη δυνατότητα να πληρώνουν πανάκριβα φροντιστήρια, εις βάρος τελικά των φτωχότερων μαθητών που δεν έχουν καμία πραγματική μορφωτική ευκαιρία.

Σήμερα, μετά την εκλογική νίκη και την ευρεία κοινωνική αποδοχή του προγράμματος της Αριστεράς, εμφανίζεται επιτέλους ξανά και στον χώρο της παιδείας η αισιοδοξία και η δυνατότητα μιας πραγματικής ρήξης με αυτή την ντροπιαστική κατάσταση πραγμάτων. Η εκπαιδευτική πράξη όμως πρέπει να γίνει ξανά μια δραστηριότητα που καθοδηγείται από τη λογική και την υπευθυνότητα και όχι από τον φόβο, τη φιλοδοξία, την ενοχή ή τη μνησικακία.

Στην καρδιά των αιτημάτων του δημοκρατικού εκπαιδευτικού κινήματος, που αλλάζει εκ νέου μορφή, πρέπει να βρεθούν ξανά οι διεκδικήσεις για την ουσιαστική μόρφωση όλων των παιδιών και όχι μόνο των «ημετέρων», όπως υπαινίσσεται ο σφετερισμός της έννοιας της αριστείας από όσους είχαν επενδύσει ιδιοτελώς στην απαράδεκτη διαφοροποίηση των παιδιών σε πληβείους και αρίστους εν μέσω κρίσης.

Πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως ο εφιάλτης που ζούμε εδώ και καιρό μέσα στα σχολεία δεν είναι μόνο «εκπαιδευτικό πρόβλημα», αλλά έχει βαθύτερες ρίζες, και ακόμη πως η στιγμή κατά την οποία οι εκπαιδευτικοί δεν κάνουν το σωστό για τη δημοκρατία είναι επίσης η στιγμή κατά την οποία οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν καμία σημασία για την κοινωνία.

Πηγή: www.avgi.gr